Saltatu nabigazioa

Elektrizitatearen bidaia

Nola iristen da elektrizitatea gure etxeetara?

Hatza etengailuaren gainean jarri eta gauzak gertatzen hasten dira: argiak pizten dira ikusi ahal izan dezazun, beroa pizten da janaria prestatu dezazun eta hotzik izan ez dezazun, etab. Tramankulu elektriko multzo oso bat hasten da funtzionatzen. Sorginkeria balitz bezala, zure etxea eta zure bizitza kilowatt-ekin elikatzen dira. Non dago trukoa?

red elétrica
Pexels. Dorre elektrikoa

Elektrizitatea deritzo bonbillei distira eragiteko, autorik eraginkorrenak mugiarazteko eta Frankensteinen munstroari bizia emateko gai den energia hori. Zoragarria da, baina ezin da bakarrik iritsi zure etxera. Etengailua sakatzea erraza da, baina sakatu eta gero zerbait agertzea ez da hain erraza.

Zalantzarik gabe, elektrizitatea sortzeko gaitasuna finalista edo txapelduna izango litzateke gizateriaren historiaren asmakizun handienari buruzko edozein eztabaidatan. Gizarte modernoa ezin da ulertu energia elektrikorik gabe, are gutxiago gure bizitzeko moduak.

Galdetu al diogu inoiz geure buruari elektrizitatea nondik datorren eta nola iristen den gure etxera?

Horixe izango da gure ikerketa, hau da, elektrizitatearen ibilbidea ikertzea.

Ataza: Elektrizitatearen bidaia

Iraupena:
3 saio
Taldekatzea:
Talde txikian

Ataza honetan, elektrizitatearen ibilbidea ikertuko dugu, bere etapa guztietan. Ikerketa, testu eta irudietan lortutako informazioarekin, collage bat egingo dugu, eta ikasgela osoaren artean horma-irudi bat egingo dugu, elektrizitateak egiten duen ibilbidea adierazteko; horma-irudi hori ikastetxearen sarreran jarriko dugu erakusgarri.

Aurrera! Ikus dezagun gure bidaiaren ibilbidea (deskargatu odp formatu editagarrian eta pdf formatuan):

Mª Jesús Serna. Elektrizitatearen bidaiaren ibilbidea ((Jabari publikoa)

Dagoeneko bidaiaren ibilbidea ezagutzen dugunez, has gaitezen ikerketarekin

1. jarduera: Bidaiaren etapak ezagutuko ditugu

Bideo bat ikusi eta bidaiaren etapen berri izango dugu. Etapa horiek ondorengo irudi-koadroan idatziko ditugu.

Ikus dezagun bideoa!

Energia elektrikoa nola sortzen eta garraiatzen den

Bidaiaren etapak ezagutzen ditugunez, osatu dezagun koadro hau

etapas
María Jesús Serna, Instituto Albert Schweitzer-eko lana oinarri hartuz. Elektrizitatearen ibilbidearen egokitzapena (CC BY-SA)

Taldeka jarriko gara

Gure irakasleak honako talde hauek esleitzen ditu:

TALDEAK ETAPAK
1.taldea

Instalazio sorgailua
2. taldea

Transmisio-lineak
3. taldea

Azpiestazioa
4. taldea

Gure etxerainoko banaketa-lineak

2. jarduera: Etapei buruzko informazioa eta itudiak bilatuko ditugu 

Talde bakoitzak bere etapari buruzko informazioa bilatuko du Interneten, bai eta bere etapen instalazioen irudiak ere, dagokion eskualdean. Horretarako, hainbat aplikazio erabil ditzakegu, esaterako, Google Maps.

Helbide hauek ditugu informazioa bilatzeko:

TALDEAK ETAPAK INFORMAZIOA
1. taldea

Instalazio sorgailua
2. taldea

Transmisio-lineak
3. taldea

Azpiestazioa
4. taldea

Gure etxerainoko banaketa-lineak

  • Ahaztu gabe, bilatu gure eskualdeko etapetako instalazioen irudiak Google Mapsen.

Informazioa antolatuko dugu:

Testua:

Zertarako erabiltzen da etapa hau?

Zer instalazio daude inplikatuta?

Zer energia daude inplikatuta?

Irudiak:

Zure etapako instalazioak azaltzen dituzten zure eskualdeko irudiak

3. jarduera: Gure collagea egingo dugu

  • Informazioarekin eta irudiekin collage bat egingo dugu talde bakoitzean, testua eta irudiak bateratuz.

Azkenean, talde bakoitzak bere collagea aurkeztuko die gainerako ikaskideei, gaiari buruzko informazio zientifikoa emateko.

Collageak ikasgelan, ahoz eta labur-labur azaldu ondoren, ko-ebaluazio bat egingo dugu. Horretarako, gainerako taldeak bildu egingo dira minutu batzuez grafikoak ebaluatzeko,  poster zientifiko bat ebaluatzeko kontrol-zerrenda-ren irizpideak kontuan hartuta (deskargatu odt formatu editagarria eta pdf formatua).

4. jarduera:  Horma-irudia egingo dugu

    • Horma-irudi bat egingo dugu talde guztion artean elektrizitatearen ibilbidea adieraziz, eta ikastetxeko sarreran erakusgarri jarriko dugu. Egindako collageak erabil ditzakegu.

    Horma-irudia egiten hasi aurretik, lana planifikatu behar dugu:

    Plangintza:

    1.- Zereginen eta erantzukizunen banaketa:

    • Koordinatzailea
    • Materialen arduraduna
    • Lanaren banaketa

    2.- Horma-irudiaren zirriborroa:

    • Informazioa eta irudiak bilatu edo sortu
    • Informazioa eta irudiak hautatu
    • QR kodeak erabili

    3.- Horma-irudia egin:

    • Zereginak banatu, guztion parte-hartzea erraztuz, gure trebetasunen arabera

    Ebaluazioa hausnarketa eta

    Ataza amaitu ondoren, gure ikaskuntza-egunkarian hausnarketa egiteko une bat har dezakegu. Hona hemen hainbat iradokizun:

    • Zer ikasi dut?
    • Prozesuan zehar zerk harritu nau gehien? Zergatik?
    • Aldatu al dut aurretik nuen iritzirik? Zein?
    • Zer izan da zailena? Zergatik?

    Evaluación

    Ataza hau ebaluatzeko, balioespen-eskala hauek erabil ditzakegu:

    1- Koebaluazioa: Poster zientifiko bat ebaluatzeko kontrol-zerrenda deritzon poster zientifikoa ebaluatzeko balioespen-eskala (deskargatu odt formatu editagarrian eta pdf formatuan).

    escala

     2.- Zientzietako ahozko azalpenetarako eskala generikoa (deskargatu odt formatu editagarrian eta pdf formatuan).

    escala